چرا روسیه از هرگونه توافق اتمی ایران می‌هراسد
بلافاصله پس از اینکه شش قدرت جهانی، از جمله روسیه، به توافقی موقت مبنی بر محدود کردن ایران در برنامه اتمی‌اش رسیدند، رییس جمهور روسیه ولادمیر پوتین حکمی را برای برداشتن منع تحویل سامانه ضد موشکی S-۳۰۰ امضا کرد و مسکو آغاز تها‌تر نفت در برابر کالا با ایران را اعلام کرد.
اقدامات روسیه فضایی را ایجاد کرد که در آن به نظر برسد تهران و مسکو جدید‌ترین دوستان صمیمی جهان هستند که «می‌توانند هر کاری که مایل باشند را انجام دهند»، و بویژه این مورد را بیان می‌کرد که هنوز راهی برای رفتن پیش از توافقنامه نهایی اتمی وجود دارد.
هرچند به نظر می‌رسد این اقدام سریع روسیه نه از سر عشق به ایران، بلکه به این دلیل است که کرملین از این می‌ترسد که جایگاهش در سطح جهانی در صورت بهبود روابط تهران و واشنگتن ضعیف‌تر خواهد بود.
جورج می‌رسکی متخصص روسی امور خاورمیانه در مصاحبه‌ای با واشنگتن پست گفت: «چند سال پیش من از یکی از دیپلمات‌های خودمان شنیدم که می‌گفت: «ایرانی که متحد امریکا است برای ما از ایران اتمی خطرناک‌تر است»… اگر به این موضوع به عنوان یک بازی با حاصل جمع صفر نگاه کنیم، نزدیک شدن ایران به غرب مساوی است با تضعیف موقعیت روسیه». (در نظریه بازی‌ها و علم اقتصاد، یک بازی با حاصل جمع صفر، یک مدل ریاضی از وضعیتی است که سود یا زیان یک شرکت کننده، دقیقا متعادل با سود یا زیان شرکت کننده (های) دیگر است).
«و بدین منظور باید عملی بازدارنده را پیش از اجرای این توافقنامه اتمی پیش بکشیم، تا به ایران نشان دهیم که ما مورد اطمینان‌ترین شریک هستیم و تنها قدرت بزرگی که شما می‌توانید روی آن حساب کنید.
از منظر این موضعگیری، سه بحث را درباره جایگاه جهانی روسیه در ارتباط با توافقنامه محتمل می‌توان در نظر داشت:
۱. بنا به گفته کنستانتین ون ایگرت روزنامه نگار و تحلیلگر سیاسی، روسیه ایران تحت تحریم را به ایرانی که با امریکا روابط اقتصادی دارد ترجیح می‌دهد. وی می‌نویسد:
«مقامات روسیه این موضوع را درک می‌کنند که اگر ایران به توافقی با شش قدرت بزرگ جهان برسد، پس از برداشته شدن تحریم‌ها ایران بیشترین جذابیت را برای برقراری روابط (حداقل روابط اقتصادی و بازرگانی) با امریکا دارد. اینکه روسیه موشکهای S-۳۰۰را به ایران می‌فروشد به این معناست که آن‌ها در تلاشند تا روابط میان ایران و امریکا را پیچیده کنند. به نظر من برای مسکو ایران تحت تحریم بهتر است از ایرانی که روابط خود را با واشنگتن گسترش می‌دهد».
۲. توافق‌نامه‌ای با ایران ممکن است که باعث کاهش بهای نفت شود، که این موضوع خبر بدی برای روسیه خواهد بود.
به نقل از بلومبرگ، بازگشت نفت ایران به بازار پس از برداشته شدن تحریم‌ها بر اساس توافقنامه می‌تواند بهای نفت را تا مرز بشکه‌ای ۱۵ دلار در سال آینده کاهش دهد. از آنجایی که اقتصاد روسیه تکیه بر بهای بالای نفت دارد، و سال گذشته هم از سقوط ناگهانی بهای نفت رنج برد، این موضوع مخصوصا خبر بدی خواهد بود.
۳. ایران دروازه روسیه برای نفوذ اقتصادی و سیاسی در خاورمیانه است.
به گفته نیکولای کوژانوف از مرکز کارنگی، پس از بهار عربی در سال ۲۰۱۱، نفوذ روسیه به اندازه زیادی در خاورمیانه کاهش پیدا کرد. از آنجایی که مسکو تهران (و کشور مورد حمایت آن سوریه) را به عنوان یکی از آخرین پایگاه‌های قدرتمند خود در آن منطقه به حساب می‌آورد، کرملین برای داشتن روابط بهتر با ایران کوشش فراوان می‌کرد.
در افزایش تنش تالی با غرب در سال ۲۰۱۴، این موضوع برای کرملین از اهمیت بیشتری برخوردار بود؛ چرا که «مقامات روسی باور داشتند روابط خوب با دولتهای خاورمیانه تضمین خواهد کرد که کرملین بتواند از منزوی شدن بین المللی احتراز کرده و تحریم‌ها را جبران کند».
موضوعی که به طور ویژه‌ای قابل ذکر می‌باشد این است که از این شراکت روسیه بیش از ایران در خاورمیانه سود می‌برد.
کوژانوف می‌نویسد: نفوذ ایران در افغانستان، عراق و سوریه گاهی از نفوذ روسیه فرا‌تر می‌رود. در نتیجه، تنها کمکی که مسکو در این مشکلات می‌تواند ارایه کند احتمالا حمایتهای معنوی باشد. این موضوع در بعضی رخداد‌ها باعث می‌شود که ایرانیان کرملین را یک کمک رسان کوچک در زمینه‌های مشخصی (مثل سوریه) ببینند.
نتیجه نهایی این است که: روسیه باور دارد هر پیشرفتی در روابط تهران-واشنگتن مطلقا به معنی تضعیف موقعیت‌اش در جایگاه جهانی است و این امر به طور خاصی برای مسکو که امیدوار است از انزوای بیشتر احتراز کند ناخوش آیند می‌باشد.
