هشدار کارشناسان و مقام سازمان محیط زیست: مازندران بیابان میشود
پس از اینکه تعدادی از کارشناسان محیط زیست نسبت به بیابان شدن استان مازندران هشدار دادند، یک مقام سازمان محیط زیست نیز از احتمال بیابان شدن مازندران طی ۲۰ سال آینده به دلیل مدیریت نادرست منابع آب خبر داد.
حمید گشتاسب، مدیرکل دفتر زیستگاهها و امور مناطق سازمان حفاظت محیطزیست، روز شنبه ۲۶ اردیبهشت به خبرگزاری تسنیم گفت: «اگر روند مدیریت منابع آبی به همین صورت ادامه یابد تا ۲۰ سال آینده حتی مازندران نیز به بیابان تبدیل میشود، وقتی استانی مثل مازندران تا این اندازه در معرض تهدید قرار میگیرد طبعاً مناطق دیگر با شدت بیشتری در معرض خطر هستند.»
این مقام سازمان حفاظت محیطزیست با انتقاد از مصرف ۸۵ درصد آب ایران توسط بخش کشاورزی، گفت که در حال حاضر برداشت آب از چاهها و آبهای زيرزمينی به بيش از حدمجاز رسيده است كه اين اقدام توسط پمپهای مكندهای انجام میشود و سفرههای زيرزمينی را خالی از آب میكند.
این سخنان در حالیست که محمد امينی، استاد دانشگاه و رئيس سابق مركز تحقيقات منابع طبيعی و كشاورزی استان مازندران نیز اسفند ماه گذشته به روزنامه همشهری گفته بود: «بنا به آمار، اگر روند موجود در برداشت آب از سفرههای زيرزمينی ادامه پيدا كند حداكثر ۲۰ سال ديگر مازندران خشك میشود.»
این کارشناس نیز نسبت به افت سطح آبهای زیرزمینی در اثر برداشت بیرویه از این آبها هشدار داد و گفته بود: «افت سطح آب سفرههای زيرزمينی در اراضی جلگهای روی پوشش گياهی بهشدت اثر گذاشته و بهتدريج باعث خشك شدن خاک و تخريب كامل پوشش گياهی دراين مناطق میشود.»به گفته او هم اکنون بسیاری از دشتهاي مازندران به دلیل برداشت بیرویه آب به دشت ممنوعه تبدیل شدهاند.
كاظم نصرتی نصرآبادی، رئیس جامعه جنگلبانی ایران که پیشتر مديريت جنگلهای شمال كشور را برعهده داشته است، وضعیت آبهای زیرزمینی استانهای شمالی ایران را بحرانی توصیف کرد. او به همشهری گفت که ساختار اراضی شمال بهگونهای است كه وقتی سفرههای زيرزمينی تخليه شود آب شور جايگزين آبهای زيرزمينی شده و اراضی قابليت خود را از دست میدهد و شوری در نهايت باعث تخريب سرزمين میشود.
استان مازندران در شمال ایران که به سرسبزی و خوش آب و هوایی شناخته میشود، میراثدار جنگلهای انبوه و کهن هیرکانی است، اما کارشناسان، این میراث را در معرض خطر خشکیدگی دانستهاند.
حسين آخانی، پژوهشگر منابع طبيعی و گياهشناس به روزنامه همشهری گفت که هم اكنون در عرصههای وسيعی از رويشگاههای زاگرسی و بخشی از رويشگاههای شمال با پديده خشكيدگی درختان مواجهيم كه مهمترين عامل اين وضعيت به هم خوردن توازن آبی در اين عرصههاست.
او در ادامه توضیح داد که حفر صدها هزار چاه غیرمجاز موجب افت شديد سطح آب سفرههای زيرزمينی شد و عملا ارتباط ريشه گياهان و درختان با رطوبت زيرزمين قطع شد كه نتيجه آن خشک شدن درختان و نابودی پوشش گياهی بود.
کاهش شدید بارندگی و برداشت بیرویه از منابع آب ایران طی سالهای اخیر موجب کاهش شدید منابع آب شده است به طوری که دولت سال گذشته وضعیت برخی از استانهای ایران را از نظر کم آبی، بحرانی اعلام کرد. با وجود این، هشدار نسبت به بیابانی شدن مناطقی چون استان مازندران، کم سابقه بوده است.