دست‌های پنهان در بروز حادثه منا؛ شمار کشته‌شدگان ایرانی به ۴۶۵ تن رسید
سازمان حج و زیارت ایران صبح امروز، ۹ مهرماه تعداد جان باختگان حادثه منا در عربستان را ۴۶۵ تن اعلام کرد.
روز پنجشنبه دوم مهر در جریان مراسم «رمی جَمَرات» در منا بیش از هزار تن از کسانی که مراسم حج را انجام می دادند زیر دست و پا کشته و یا زخمی شدند که در این میان تعداد کشته شدگان و مجروحان ایرانی چشمگیر بوده است. گفتنی است با وجود اینکه هنوز برخی از قربانیان فاجعه ازدحام منا شناسایی نشده‌اند عربستان دفن دست کم 600 نفر در گورهای دست جمعی را آغاز کرده است. روزنامه مصری «الیوم السابع»، به نقل از مسئولان بعثه حج مصر در عربستان گزارش دادند که مسئولان سعودی روز دوشنبه از مسئولان بعثه‌های مختلف حج خواسته که در مراسم دفن دست جمعی قربانیان شناسایی نشده حضور داشته باشند. عربستان در اقدامی عجیب ادعا کرده که اجساد قربانیان در حال فاسد شدن هستند و این کشور تصمیم دارد از آنها عکس برداری نکند و از بیم «انتشار بیماری‌های واگیردار» آنها را در گورهای دست جمعی بی نام و نشان دفن کند.
روزنامه «الدیار» لبنان در گزارشی، علت مرگ بیش از ۱۰۰۰ نفر در سرزمین «منا» در پنج کیلومتری مکه را حضور کاروان پر خدم و حشم «سلمان بن عبدالعزیز» جانشین ولی‌عهد سعودی، پسر شاه و وزیر دفاع در مرکز منا دانست.
الدیار افزود: حقیقت این است که هنگام ازدحام حجاج در منا، محمد بن سلمان تصمیم گرفت در این مراسم شرکت کند، پس با کاروانی شامل ۲۰۰ نیروی ارتشی و ۱۵۰ نیروی پلیس که از همه طرف آن را اسکورت می‌کردند وارد جمعیت شد و به مرکز منا رسید. در این لحظه جهت حرکت حجاج تغییر و حتی به جهت عکس حرکت اولیه تبدیل شد تا بسرعت ازدحام شدیدی میان حجاج حاصل شد.
اما با گذشت چند روز تحلیلگران احتمال وجود دست‌های پنهانی در بروز عمدی این حادثه را قوی می‌دانند. احمد بخشایش، نماینده مجلس و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در سخنانی از وجود سه سناریو در مورد این حادثه خبر داده است. اول اینکه چون مدیریت آل سعود به یمن متمرکز شده و بعد از 6 ماه همچنان ناکام است، توجه آن از مدیریت حج کاسته شده و باعث به وجود آمدن فجایع پی در پی در مراسم حج امسال شده است. دوم این است که برخی ها می گویند که چون “محمد بن نایف” مدیریت عالی حج را بر عهده دارد و با “محمد بن سلمان” درگیری دارند، این اختلاف ها به نیروهای انتظامی و امنیتی رسیده و قصد داشتند که ناتوانی “محمد بن نایف” را به رخ بکشانند تا بعد از آن تصویه حساب کنند که همچین حادثه‌ای پیش آمد. وی به سناریوی سوم اشاره کرد و گفت: برخی‌ها می گویند وقتی بخواهند 2 میلیون و پانصد هزار حاجی را در منطقه کوهستانی مدیریت کنند، همچنین حادثه ای پیش می آید و آل سعود تلاش می کند که ناتوانی خود را قبول نکرده و مسئله را شیعه و سنی جلوه داده و می گویند که ایرانی ها و شیعه ها تظاهرات کرده و احساساتی شده و نگذاشتند جمعیت حرکت کنند که به علت گرمی هوا و فشار و کمبود اکسیژن، زائران به رحمت خدا رفتند.
بحث تقابل شیعه و سنی در این حادثه موضوعی بود که از سوی تحلیلگران در روزهای گذشته اعلام شده است. عربستان که هدایت و حمایت وهابیون را به عهده دارد، با بروز این حادثه بیش از پیش نوک پیکان خود را به سمت ایران گرفت و از این حادثه که زوایای ناروشن بسیار دارد نهایت بهره برداری سیاسی را کرده است.
در واقع مقامات سعودی نه تنها از ارائه شفاف در مورد وضعیت کشته شدگان و مصدومان و علت این حادثه سر باز می زنند، بلکه سعی می کنند با طبیعی جلوه دادن این حادثه، بر اشتباهات خود در این زمینه سرپوش بگذارند. از نخستین پیام های منتشر شده توسط سعودی ها مشخص بود آنها به دنبال توجیه این حادثه هستند. به عنوان نمونه ملک سلمان در جمع فرماندهان بلندپایه امنیتی ضمن تسلیت این حادثه به خانواده قربانیان، گفت: این حادثه سبب نمی شود از ارزش کار شما کاسته شود؛ شما به زائران خانه خدا خدمت می کنید و دارای ارج و قرب بالایی هستید.
همچنین ژنرال منصور الترکی سخنگوی وزارت کشور عربستان در نشستی خبری به تشریح ابعاد حادثه منا پرداخت و از نقش قضا و قدر در بروز حوادثی از این دست سخن گفت. وی همچنین گرمای هوا و خستگی را عامل اصلی حادثه دانست و اعلام کرد مسئولان عربستانی هیچ تقصیری در این امر نداشته اند.
همچنین خالد الفالح، وزیر بهداشت عربستان بی نظمی زائران خانه خدا را باعث وقوع حادثه مرگبار روز پنجشنبه در رمی جمرات در منا دانست. در این رابطه اما پایگاه خبری النشره اعلام کرد پادشاه عربستان به دنبال این حادثه دستور برکناری وزرای حج و امور شهرها و روستاها را صادر کرده است.
آیت الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی روز یکشنبه در سخنانی با اشاره به حادثه اخیر منا که به کشته شدن تعداد زیادی از حجاج منجر شد، از رهبران عربستان سعودی خواست که مسئولیت خود را بپذیرند و از امت اسلامی و خانواده‌های داغدار عذرخواهی کنند.
رهبر جمهوری اسلامی همچنین گفته دولت عربستان در انتقال اجساد جان باختگان به وظایف خود عمل نمی کند و جمهوری اسلامی ایران نیز تاکنون با خویشتنداری و ادب اسلامی، حرمت برادری را در دنیای اسلام نگه داشته است، اما این را بدانند که اندک بی احترامی به دهها هزار نفر از حجاج ایرانی در مکه و مدینه و عمل نکردن به وظایف برای انتقال ابدان مطهر، عکس العمل سخت و خشن ایران را در پی خواهد داشت. او گفته است دست ایران، برتر از خیلی ها است و امکانات بیشتری هم دارد و اگر بخواهد در مقابل عناصر اذیت کننده و موذی عکس العمل نشان دهد، اوضاع آنها خوب نخواهد بود و در هیچ صحنه هماوردی، حریف نخواهند شد.
رهبر جمهوری اسلامی همچنین می گوید جمهوری اسلامی ایران اهل ظلم نیست اما ظلم و ستم هیچکس را نیز قبول نمی کند، بنابراین حقوق هیچیک از انسان ها و ملتها اعم از مسلمان و غیر مسلمان دست درازی نمی کند، اما اگر کسی بخواهد به حق ملت و کشور ایران دست درازی کند، با او برخورد محکمی خواهد شد و به لطف خدا توانایی این برخورد نیز وجود دارد.
این در حالیست که علی‌اکبر ولایتی روز سه‌شنبه هفتم مهر گفت که حادثه «رمی جمرات» در منا و «آنچه در آن رخ داده است ظن‌برانگیز است». به گزارش خبرگزاری ایسنا، وی اضافه کرد: «برخی افراد رده بالای ما در این حادثه مفقود یا کشته شدند و عربستان باید جهت پیگیری این موضوع اقدامات لازم را انجام دهد».
علاوه بر غضنفر رکن‌آبادی، سفیر سابق ایران در لبنان، رسانه‌های ایران از علی‌اصغر فولادگر به عنوان یکی دیگر از افراد ارشد، مفقود شده در حادثه منا نام برده‌اند. آقای فولادگر رئیس دفتر اطلاعات راهبردی سپاه پاسداران بوده است و برخی از منابع از جمله، خبرگزاری رسا از او به عنوان «معاون سرلشکر صفوی» یاد کرده است. آقای صفوی، که بین سال‌های ۷۶ تا ۸۶ فرمانده کل سپاه پاسداران بود، اکنون مشاور عالی رهبر جمهوری اسلامی در امور نظامی است.
برخی از وب‌سایت‌های خبری نیز از حسن دانش، فؤاد مشغلی، عمار میرانصاری و سیدحسن حسنی به عنوان دیگر نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نام برده‌اند که در این حادثه مفقود شده‌اند.
از سوی دیگر شبکه العربیه به نقل از منابع عربستانی اعلام کرده بود که نام آقای رکن‌آبادی در مبادی ورودی عربستان سعودی «ثبت نشده است و در فهرست حجاج ایرانی نیست». به ادعای این شبکه، سفیر سابق ایران در لبنان اگر هم وارد عربستان شده باشد، به روش «نامشخصی» وارد شده است.
در این زمینه مرضیه افخم، سخنگوی وزارت خارجه ایران روز دوشنبه ششم مهر این گزارش و گزارش‌های مشابه را «شتاب‌زده» خواند و گفت که آقای رکن‌آبادی با گذرنامه عادی خود عازم سفر حج شده و اطلاعات «دقیق» گذرنامه همه حجاج ایرانی، از جمله وی، در اختیار مراجع رسمی دولت عربستان سعودی است. در همین حال رسانه‌های ایران روز سه‌شنبه تصویر گذرنامه عادی آقای رکن‌آبادی که در آن مهر ورود به عربستان سعودی وجود دارد را منتشر کرده‌اند.
