نبردی سپند در راهی سپند – مجید بچاوی

آزادی، در معنای دقیق کلمه و برخلاف آنچه برداشت و عموما تلقی می‌شود، در تعارض با «هر کاری» کردن و یا «به میل خویش» رفتار کردن است. آزادی پیش از هر چیزی باید در اندیشه رخ دهد و اندیشه برای آزاد شدن نیازمند انضباط و اصول است. فردی که ذهنش در برخورد با مفاهیم و مسایل گوناگون توانایی تجزیه تحلیل و نگاه نقادانه را دارا باشد «آزاد» است نه آن فردی که اصطلاحا به هرچه خواست بیندیشد. آزادی بدون مسئولیت‌پذیری نیز بی‌معناست؛ از دل آزادیِ بی چارچوب و بدون شهروندانی مسئولیت‌پذیر هرج‌ومرج و تباهی بیرون خواهد آمد. تنها شهروندی را می‌توان به معنای واقعی آزاد دانست که از میان راه‌های موجود با تفکری انتقادی و اصول‌مند، با در نظر آوردن جنبه‌های مختلف موجود، تصمیمی در جهت بهبود مسائل شخصی یا کشور خویش بگیرد. حال اگر منافع ملی در تضاد با منافع شخصی قرار بگیرند طبیعتاً تصمیم به سود مملکت و منافع آن بر خواست فردی خواهد چربید. برای رسیدن به چنین سطحی نیاز به مهارت‌هایی است که به آن‌ها «مهارت‌های لیبرال» می‌گویند. واکاوی واژه لیبرال ما را به معنای «آزادکننده» می‌رساند؛ پس مهارت‌ها، یا بهتر بگوییم هنرهای لیبرال یعنی آن فنونی که انسان را می‌رهانند و آزاد می‌سازند؛ اما آزادی و رهایی از بند چه چیزی؟ پاسخ این پرسش جهل است. این فنون و هنرها برای رهانیدن ذهن و جان انسان نوین از جهل و تاریکی است و رهنمون شدن وی به‌سوی روشنایی و آگاهی. پس همه‌چیز گفتن و همه کار کردن ربطی به آزادی ندارد چراکه دیگر حیوانات نیز این‌گونه رفتار می‌کنند و درخور مقام آدمی نیست که خود را به جایگاه دد و دام تنزل بخشد. بدیهی است که آنچه روشنایی و خردمندی است در تضاد با پراکندگی و ضعف است و هر تلاش و شبه اندیشۀ افتراق‌خواه و نفرت‌پراکن نه در مسیر آزادی و نه به‌سوی روشنایی است بل که در جهت عکس آن و به‌سوی قهقرای نیستی. از درون آگاهی قدرت برمی‌خیزد و از قدرت اتحاد و شکوفایی و ازآنجا محیطی آزاد و سرشار برای انسان آزاد خردمند.
در ایران امروز هیچ اندیشه و مکتبی را نمی‌توان سراغ گرفت که بیش از پان‌ایرانیسم در تلاش برای فراهم آوردن چنان جایگاه و شرایط روشن و سرشار برای ایران و فرد ایرانی باشد. مراد از فرد ایرانی تمام ایرانیان فلات ایران‌زمین فارغ از تجزیه‌های شوم و تحمیلی دویست سال گذشته و خط‌کشی‌های سیاسی-استعماری است. پان‌ایرانیست‌ها سوگند یاد کرده‌اند که از کیان تمام فرزندان ایرانشهر که در فلات اجدادی می زیند پاسداری کنند و برای «ایران» ایزدبانوی فلات اهورایی از جان‌ودل هرروزه بکوشند. این تلاش و مبارزه برای آزادی و به‌سوی روشنایی در طول تاریخ هزاره‌ای ما زیر نام‌های مختلفی در برابر درازدستی و تهدیدها قد برافراشته و هرگز سر خم نکرده است. پان‌ایرانیسم نامی نوین است بر جان‌فشانی‌ای هزاره‌ای. هر آن‌کس را که در مسیر آزادی میهن بیم طوفان نیست و چشم در چشم موج‌های خروشان به‌پیش می‌راند، هر آن‌کس که معشوقی گرامی‌تر از میهن نتواند برگزیند، هر آن‌کس که بر نفرت‌پراکنان و کوچک‌خواهان وطن بخروشد به خانواده بزرگ پان‌ایرانیست‌ها تعلق دارد.
در سال‌های گذشته گروه‌های مختلفی در تلاش برای آسیب رساندن به این مکتب برآمدند که با پژوهش درباره ریشه و آبشخورشان با نیروهای پلید ضد میهنی برخورد خواهیم کرد. این فرقه‌های نفرت پراکن با سو استفاده از واژه آزادی به پراکندن آفت‌هایی مشغول‌اند و همان‌طور که در بالا آمد نتیجه‌ای جز تباهی و سیاهی دربر نخواهند داشت؛ چراکه هدف شوم خود را در تضاد با قدرت و اتحاد و تلاش برای بزرگی میهن قرار داده‌اند و لاجرم در تضاد با آگاهی راستین، قدرت و آزادی قرار می‌گیرند. این‌ها در تلاشی همه‌جانبه و فراگیر در روزهای اخیر نیز حمله به مکتب و اندیشه پان‌ایرانیسم را آغازیده‌اند. یورشی که مسبوق به سابقه است و پاسخ ما پان‌ایرانیست‌ها روشن: ما نبرد را به جان پذیره‌ایم. گمان کرده‌اید که بیشه ایران ز شیران ژیان خالی است؟ زهی خیال باطل!