آخرین مواضع غرب و اسرائیل درباره برنامه هسته ای ایران 

به گزارش خبرگزاری آلمان، هرمان ناکارتس، رئیس بازرسان آژانس روز چهارشنبه در یک جلسه خصوصی به دیپلمات‌ها در وین تصاویر ماهواره‌ای را نشان داد که در روزهای ۱۶ اردیبهشت تا ۶ خردادماه گرفته شده است. به گفته دیپلمات‌ها این تصاویر حاکی از «پاکسازی» و تخریب چندین ساختمان در محوطه پارچین است. خبرگزاری رویترز هم می‌گوید که حضور بلدوز در تصویری که هرمان ناکارتس به دیپلمات‌ها نشان‌داده، مشهود است.

این تصویر به گفته دیپلمات‌ها در تاریخ ۶ خرداد گرفته شده است. رویترز با این حال می‌افزاید هرمان ناکارتس نظر خود را درباره این تصاویر بیان نکرده است. محوطه نظامی پارچین، یکی از موارد مورد مناقشه ایران و آژانس است؛ در گزارشی که چند روز پیش یوکیا آمانو از برنامه هسته‌ای ایران منتشر کرد، به پارچین نیز اشاره شده بود. آژانس در این گزارش قید کرده است که تصاویر ماهواره‌ای حاکی از گسترش فعالیت‌های ایران در این منطقه است. آژانس مشکوک است که در این محوطه، فعالیت‌های مربوط به چاشنی‌های انفجاری دارای کاربرد در کلاهک اتمی صورت گرفته باشد.

ایران در بهمن، و اسفند سال ۹۱ و نیز در خرداد ماه امسال، سه بار با آژانس مذاکره کرد که پارچین یکی از محورهای اصلی آن بود. پیشتر علی‌اکبر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس، گفته بود که ایران به طور اصولی برای بازدید از این محوطه مشکلی ندارد اما این هفته، فریدون عباسی، رئیس سازمان انرژی هسته‌ای گفت: «آژانس به دلیل فشار برخی کشورها می‌خواهد از پارچین بازدید کند اما ما هنوز در مورد این مسئله قانع نشده‌ایم زیرا در پارچین سایت هسته‌ای نداریم.»

در پی ناموفق بودن نشست بغداد پیرامون مسئله هسته ای ایران،  سفیر آمریکا در اسرائیل روز چهارشنبه گفت که دریچه گفتگو بر سر برنامه اتمی ایران در حال بسته شدن است. دان شاپیرو سفیر آمریکا در تل آویو که در دانشگاه این شهر سخن می گفت افزود که واشنگتن اینگونه مذاکرات را تا ابد ادامه نخواهد داد. 

این مقام امریکایی در اسرائیل همچنین از احتمال اعمال تحریم های سنگین تر بر ایران خبر داد و گفت برای جلوگیری ایران از دستیابی به سلاح اتمی، گزینه نظامی در قبال آن کشور همچنان بر روی میز است.

این اظهارات در حالی صورت می گیرد که در حال حاضر به طول انجامیدن دیپلماسی برای دو طرف کارایی دارد. ایران قادر می شود به برنامه های هسته ای خود ادامه دهد و این در حالی است که گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی حاکی از آن است اخیرا علاوه بر نصب سانتریفوژهای بیشتر در فوردو در این سایت نمونه هایی از اورانیوم غنی شده 27 درصدی کشف شده است.

در همین حال ایالات متحده و شرکای اروپایی اش می توانند امیدوار باشند دور جدیدی از تحریم ها که قرار است از 11 تیرماه علیه ایران اعمال شوند – شامل تحریم های نفتی اتحادیه اروپا علیه جمهوری اسلامی- اهرم های بیشتری را در مقابل ایران در اختیار آنها قرار دهد. در واقع دو طرف انگیزه ای قوی برای جلوگیری از اقدام نظامی اسرائیل علیه ایران دارند و به نظر نمی رسد تا زمانی که مذاکرات ادامه داشته باشد، این تهدید عملی شود.

طبق پیمان منع اشاعه هسته ای، هیچ حقی برای فرآوری اورانیوم وجود ندارد و چند قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل نیز از ایران می خواهد برنامه های غنی سازی را متوقف کند. اما اینکه دولت اوباما می گوید تنها در پایان روند مذاکرات، مساله پذیرش غنی سازی اورانیوم در ایران را بررسی می کند، موضعی است که به درستی اتخاذ شده است. هرچند که ریسک زیادی در این توافق احتمالی وجود دارد و به طور حتم اسرائیل نیز آن را نخواهد پذیرفت.
هم اکنون پرسش حساس در خصوص مذاکرات هسته ای با ایران این است که آیا احتمال یک توافق موقتی وجود دارد یا خیر. خوش بینی دولت آمریکا بر مبنای این تفکر است که ایران با متوقف کردن برنامه های پیشرفته غنی سازی، انتقال ذخایر اورانیوم غنی شده به خارج از کشور و تعطیلی سایت فوردو در مقابل مشوق هایی نظیر دریافت قطعات یدکی برای هواپیماهای مسافربری و سوخت برای راکتور های تحقیقاتی، موافقت کند. اما ایران در مذاکرات بغداد این پیشنهاد را یک طرفه خواند و با آن مخالفت کرد. تهران امیدوار است که در مقابل تعلیق فعالیت های پیشرفته غنی سازی از مشوق لغو تحریم ها بهره مند شود.
اما این خواست تهران برای غرب غیر قابل پذیرش است. تحریم ها به تازگی پیامد های جدی بر اقتصاد ایران بر جا گذاشته اند و باید تا زمانی که تهدید هسته ای ایران رفع می شود، به قوت خود باقی بمانند. به همین دلیل شانس تهران برای دستیابی به چنین توافقی بسیار اندک است. در مقابل یک توافق موقتی که از احتمال وقوع جنگ می کاهد، می تواند رویکرد پسندیده تری باشد. توافقی که زمان بیشتر برای ادامه نصب سانتریفوژها را در اختیار ایران قرار نمی دهد.

از سوی دیگر،  آری (آريئل) شاويت، روزنامه نگار “هاآرتص ” که در بيان تندترين انتقادها از رويه دولت های اسرائيل کوتاهی نمی کند و در بسياری از برنامه های راديويی و تلويزيونی اين کشور و رسانه های جهانی برای حملات بی محابا به دولت کشورش حضور می يابد نیز در تازه ترين مقاله خود در “هاآرتص” ابراز عقيده کرده است که «اسرائيل در (ارتباط با ايران) به مقطع حساس و سرنوشت ساز قرار گرفته است».

به باور شاويت، سه راه ياد شده از اين قرار است: پذيرش ايرانِ هسته ای و کنار آمدن با ايران به عنوان يک قدرت اتمی نظامی؛ حمله به ايران؛ و به انتظار نشستن تا آمريکا به عنوان ناجی کاری کند.

وی همچنین افزود  که قول و قرارهای جامعه جهانی نيز برای جلوگيری از دستيابی ايران به توانايی هسته ای نظامی، همگی شکست خورده است و گر چه راهکارهای تنبيهی سياسی و اقتصادی، اثرات زيادی بر اقتصاد و انزوای ايران گذاشته است اما در يک کلام، بايد گفت که دنيا در برابر جمهوری اسلامی ايران شکست خورده و سران ايران توانسته اند که بر همه تنگناها غلبه کرده است.

 در بخش دیگری از این نوشته شاويت می نویسد،  با وجود وضعيت دشوار بوجود آمده برای اقتصاد ايران و همه موانعی که بر سر راه برنامه هسته ای ايران نهاده شد، جمهوری اسلامی ايران آنچه را که جامعه جهانی (و در صدر آن، اسرائيل) «خطوط قرمز» می ناميد، پشت سر نهاد و تا به آستانه مبدل شدن به توانايی هسته ای پيشرفت کرده است و لذا بايد اذعان کرد که «سال ها مقابله ی سياسی- اقتصادی با ايران شکست خورد».

وی در پایان می افزاید از همین رو در اين تابستان ۲۰۱۲، ديگر گزينه های آسانی در برابر اسرائيل نيستند زيرا همه آنها پيشتر آزموده شده و ناکام مانده و اسرائيل را به اين وضعيت «راهبردی» کشانده اند؛ لحظه تصميم در باره يکی از سه گزينه باقی مانده ( گزينه های ذکر شده در بالا)، و مردم اسرائيل بايد از از عظمت اين تصميم خطير با خبر باشند و خود را برای عواقب هر يک از سه گزينه يادشده آماده کنند.