معرفی کتاب: « آموزش دانش سیاسی _ مبانی علم سیاست نظری و تاسیسی»

نوشته: دکتر حسين بشيريه
نشر نگاه معاصر
چاپ نخست ۱۳۸۰
475 صفحه

درباره کتاب:
مجموعه کتاب هایی تحت عنوان دانش سیاسی توسط موسسه پژوهشی نگاه معاصر به چاپ رسیده مجموعه دوم آن “آموزش دانش سیاسی” یا “مبانی علم سیاست نظری” است.این کتاب توسط دکتر حسین بشیریه استاد برجسته دانشگاه تهران فراهم شده است.
هدف از نوشتن چنین کتابهایی آموزش مدنی شهروندان است که می خواهند درزندگی سیاسی خود مشارکت کنند و نقش فعال بازی کنند. نویسنده در سیزده فصل سعی کرده که همین هدف را دنبال کند. در فصل اول به نحوی مختصر مفهوم سیاسی به عنوان یک علم توضیح داده می شود. همچنین در این باب که شان و جایگاه این علم چیست و اهمیت و سودمندی آن از چه قرار است به مواردی اشاره شده است. با این مقدمه در فصل دوم مفاهیم و موضوعات اساسی دانش سیاسی توضیح داده می شوند. مفاهیم بنیادینی چون قدرت، حاکمیت، سیاست، حکومت، ملت قدرت، اقتدار و مشروعیت تشریح شده و شاخصه های آنها بیان می شوند. فصل سوم کتاب از نسبت دانش سیاسی با سایر علوم و دانشهای مرتبط با دانش سیاسی سخن می رود.
دانشهایی چون فلسفه انسان شناسی روانشناسی جامع شناسی اقتصاد جغرافیا و … ارتباط نزدیکی با این علم دارند که باید تا جایی که امکان دارد حدود و ثعور آنها را مشخص کرد. فصل چهارم کتاب به تبیین نگرشهای روشهای دانش سیاسی اختصاص دارد. طی این فصل روش هایی چون رفتار گرایی، تحلیل سیستمی، نظریه تصمیم گیری، نظریه مبادله گزینش عقلانی، نظریه بازیها و مدل های فضایی نگرش سیبرنتیک تشریح می شوند. فصل پنجم تحول تاریخی در مفهوم سیاست بررسی می شود. در این میان از چهار برداشت مختلف از سیاست شامل برداشت واقع گرایانه فلسفی و اخلاق حقوق نام برده شده است.
فصل ششم کتاب پیشینه تاریخی و نظریه های عمومی دولت را بیان می کند. فصل هفتم نمودهای متفاوت دولت را به بحث می گذارد و وجوه مختلف اجبار ایدئولوژی و وجه عمومی و خصوصی مورد بحث قرار می گیرد. فصل هشتم شامل بررسی مکاتب و ایدئولوژی های سیاسی است. مکاتبی چون محافظه کاری لیبرالیسم، مارکسیم، سوسیالیسم، آنارسیسم و فاشیسم از ایدئولوژیهای مهم سیاسی هستند.
طبقه بندی نظام موضوع عنوان فصل نهم کتاب است. دموکراسی و دموکراسی اجتماعی، اقتدار طلبی، توتالیتاریسم، دولتهای محافظه کار، لیبرال نئولیبرال، فاشیست، کمونیست و غیره انواع نظام های سیاسی مورد بحث دراین فصل هستند . در فصل دهم تاکید بر جامعه سیاسی است و مباحثی چون شکافهای سیاسی جامعه مدنی و فرهنگ سیاسی و همچنین نفوذ احزاب سیاسی و ایوزیسیون بررسی می شوند.
فصل یازدهم راجع به ویژگی ها و مبانی دولت مدرن است. دراین بحث مباحثی چون حاکمیت مدرن قانون و قانونگرایی پارلمان، تفکیک قوا، نظارت قوا و افکار عمومی قابل توجه و بررسی است.
تحولات و تغییرات سیاسی موضوع فصل دوازدهم است که موضوعاتی چون اصلاحات، کودتا، انقلاب، معانی و علل و مراحل انقلاب ها در این فصل قابل بررسی و توجه است.
و در نهایت فصل آخر کتاب شامل برررسی مباحث سیاست خارجی و روابط بین الملل است. مفهوم سیاست خارجی، جنگ، صلح، حقوق جنگ و صلح و استراتژیهای نظامی و بحث سلاحهای هسته ای مختصرا توضیح و تبیین می شوند.
با نگاهی به این مطلب به نظر می رسد مولف توانسته با ارایه توضیحی هر چند مختصر از کلیات دانش سیاسی زمینه آشنایی خوانندگان را با دانش سیاسی آشنا کند خوانندگانی که می توانند طیف گسرتده درسی را شامل شوند که علاقه به ایفای نقش سیاسی ومشارکت در زندگی جمعی را دارند. خواننده بامطالعه این کتاب می تواند خود را برای سیاست ورزی آگاهانه آماده کند.

درباره نويسنده:

حسین بشیریه در سال ۱۳۳۲ در همدان متولد شد. وی لیسانس خود را در رشته علوم سیاسی از دانشگاه تهران گرفت و سپس برای ادامه تحصیل به انگلستان رفت. در سال ۱۹۷۹ در رشته رفتارشناسی سیاسی از دانشگاه اسکس انگلستان فوق لیسانس دریافت کرد و در سال ۱۹۸۲ موفق به اخذ درجه دکترا در رشته تئوری سیاسی از دانشگاه لیورپول گردید. او در دانشگاه تهران ممنوع‌التدریس شد از سوی دانشگاه های معتبر دنیا دعوت نامه هایی دریافت کرد و پس از ترک ایران به دانشگاه سیراکیوز در نیویورک رفت.