بر چسب زنی  از حقوق  تا رسانه های تبلیغاتی 

توحید ناظم زاده

 نخستین رد پای نظریه برچسب زنی اولین بار توسط فرانک تانن (frank Tannenbaum) تاریخنگار و جامعه شناس و جرم شناس اتریشی و آمریکایی در کتاب جرم و اجتماع (Crime and the Community, 1951) پدیدار شد هرچند که هیچگاه

با این نام توسط او و دیگر محققان مورد استفاده قرار نگرفت، تا اینکه هوارد بکر (Howard Becker)  استاد دانشگاه شیکاگو نظریه وی را در سال 1963 تکمیل کرد و نام نظریه برچسب زنی یا انگ زنی بر آن نهاده شد.

نظریه برچسب زنی (Labelling theory) در علم حقوق در آنجایی مطرح است که شخص پس از ارتکاب بزه و ارتکاب رفتاری مغایر با قانون و قوانین جامعه پس از محاکمه و دستگیری از سوی نهاد قضایی در سطح وسیع و رسمی به عنوان مجرم معرفی شود از برچسب زنی گاه به عنوان عاملی مولد جرم نیز یاد می کنند زیرا که شخص تصوير داده شده از سوي جامعه را می پذیرد و بر اساس آن، تصوير شخصي خويش را تغيير می دهد. ادوین لمرت در توضیح  انحرافات ثانوی که ممکن است در فرد با قرار دادن برچسب مجرمانه بر وی از سوی جامعه به وقوق بپیوندد را اینچنین توصیف می کند:

«پذيرش نهايي موقعيت اجتماعي منحرف و تلاش‌هايي براي تنظيم بر اساس نقش مرتبط»

«تقويت رفتار فرد منحرف به عنوان واكنشي نسبت به نشان دار شدن و مجازات»

 

 

در نهایت نظریه برچسب زنی یا انگ زنی چنانچه مورد توجه علمای حقوق هر جامعه ای قرار گیرد باعث قانونمند سازی و نهادینه ساری و جرم زدایی نظام حقوقی آن جامعه  می گردد و تبعات ثانویه و منفی احتمالی که محققان از آن به عنوان “عوامل جرم زا” یاد می کنند کاسته می شود.

                              

 

                                                                           هوارد بکر از نظریه پردازان “برچسب زنی “

 

 

 

برچسب زنی در تبلیغات

 

ایالات متحده در سال 1930 به جهت مقابله با تبلیغات آلمان نازی و به خصوص ابتکارات گوبلز وزیر تبلیغات آلمان نازی اقدام به تاسیس موسسه ای به نام ” تحلیل تبلیغات” نمود. یکی از مهم ترین کارهای این موسسه چاپ کتابی تحت عنوان “هنر ظریف تبلیغات” در سال 1939 بود کتابی که در آن به خوبی شیوه های تبلیغات حکومتی مورد بررسی و نقد قرار گرفته بود. برچسب زنی یکی از حربه های تبلیغات حکومتی برای آماده سازی جامعه و آحاد مردم برای سرکوب یک اندیشه و شخص است . انگ زنی یا برچسب‌زنی در جهت تخریب فرد، گروه یا عقیده‌یکی از شیوه‌های تبلیغات است. حکومت با استفاده از ابزارهای خود نسبت دادن یک صفت به یک فرد یا گروه خاص را تکرار می‌کند. به شکلی که به مرور زمان آن صفت در مورد آن عقیده یا شخص‌برای افراد جامعه درونی می‌شود در نتیجه که آن عقیده یا شخص در معرض سرکوب قرار می گیرد.

 

تفاوت های برچسب زنی در حقوق و برچسب زنی در تبلیغات این است که هرچند اطلاق انگ و برچسب بر روی شخص ممکن است دارای تبعات منفی از سوی مجرم و جامعه باشد ولیکن که شخص مرتکب بزه ای برخلاف مصالح عمومی جامعه و یا بر ضد منافع اشخاص خصوصی انجام داده است و لیکن در برچسب زنی در تبلیغات شخص در اغلب موارد مرتکب جرم یا بزه ای نشده است و صرف مطرح کردن و تبلیغ اندیشه و مرامی که مورد عناد و کینه حکومت قرار گرفته شده است باعث نهادن انگ و برچسب توسط دستگاه های تبلیغاتی حکومت همانند روزنامه،رادیو و تلویزیون علیه وی یا آن اندیشه می شود.

 

 

مواردی از برچسب زنی تبلیغی

 

1-انگ زنی به فعالین ملی گرا تحت عناوینی چون فاشیست و نژاد پرست و باستان گرا و شووینیست برای تحت تاثیر قرار دادن فعالیت های آنان و تزریق نگرش منفی به جامعه و توده های مردم برای رد و عدم پذیرش این دیدگاه ها به عنوان مثال یکی از تاریخ نگاران انگلیسی که کتاب اش را در سبب اخلاص به سِر ریدر بولارد سفیر بد اندیش انگلیسی در حق ایران اعطا کرده بود، در قضاوتی پیرامون امیرکبیر می گوید:((ایستادگی میرزا تقی خان پیرامون حقوق حاکمیت ایران در سیاست علیه دو دولت نیرومند روس و انگلیس جلوه گر است، گرچه گاه به ملت پرستی و شووینیسم می گراید)). استاد آدمیت در تحلیل نظر این نویسنده انگلیسی سخنی جالب دارد:((انتقاد او نویسنده انگلیسی بر امیر از این رهگذار است که توسعه نفوذ انگلستان بر خلیج فارس را سد کرده بود و به کشتی ها انگلیسی اجازه تفتیش نمی داد، از این جهت البته اگر  حقوق حاکمیت ایران در سبد اخلاص تقدیم انگلستان می شد مرد لیبرالی به شمار می رفت!)).

 

2- اطلاق عناوین چون جاسوس و عامل کشورهای بیگانه برای گروه های مذهبی چون بهاییان و مسیحیان برای آماده سازی سرکوب روانی و فیزیکی آنها در جامعه. به عنوان مثال بهاییان به عنوان عاملان روس و انگلیس و اسرائیل در ایران یاد می شوند و مسیحیان و به ویژه نوکیشان مسیحی به عنوان مسیحیان تبشیری صهیونیستی نام گذاری می شوند.

 

3- علی کریمی بازیکن حال حاضر تیم فوتبال پرسپولیس تهران که به عنوان ورزشکاری همسو با جنبش های مردمی در ایران معروف و شناخته است در زمان بازی در تیم استیل آذین به دلیل انتقاد از مدیر عامل سپاهی تیم تحت عنوان “روزه خواری” در ماه رمضان از تیم اخراج شد.

 

4-نوشتن نامه سرگشاده به مسئولین نظام و یا انتقادهای ولو مسالمت آمیز و دوستانه سریعا با انگ و برچسب تبلیغ علیه نظام،تشویش اذهان عمومی و توهین مواجه و سرکوب می شود.

 

5-علی اکبر سعیدی سیرجانی نویسنده منتقد عملکرد نظام جمهوری اسلامی بود با دستگیری سعیدی سیرجانی مقامات اطلاعاتی و امنیتی جمهوری اسلامی ابتدا با صدور اطلاعیه‌ای وی را متهم به «نگهداری و استعمال مواد مخدر و نیز همجنس‌بازی و لواط» کردند. و پس از آن اتهامات دیگر نیز چون جاسوسی و اقدام علیه امنیت ملی را به اتهامات وی افزودنند.

 

6-روزنامه حکومتی کیهان عزت الله فولادوند مترجم اکثر آثار فلسفی در ایران را به رواج و اشاعه همجنس بازی محکوم کرد.

 

در نهایت برچسب زنی یا انگ زنی یکی از راه های حکومت برای سرکوب دگراندیشان و گروه های سیاسی در ایران است.

 

منابع:

1-جرم شناسی تالیف دکتر رضا نوربها

2-نظریه های ارتباطات نوشته ورنر سوربر انتشارات دانشگاه تهران

3-مقاله حسام میثاقی با عنوان “شیوه های هفت گانه تبلیغات”  در نشریه اینترنتی روز آنلاین

4-مقاله “حجت کلاشی ” در نشریه حاکمیت ملت ارگان حزب پان ایرانیست شماره 100

 

پیوند همیشگی : http://www.pan-iranist.info/?p=4768