مرشد ترابی در قطعه‌ی هنرمندان آرام گرفت
پیکر مرشد ترابی آخرین بازمانده از نسل نقالان قدیمی ایران با آوای غم‌انگیز تعزیه از تالار وحدت به سمت قطعه‌ی هنرمندان بهشت زهرا تشییع شد.
مراسم تشییع این هنرمند 14 مردادماه با سخنرانی ایرج راد مدیرعامل خانه‌ی تئاتر و داوود فتحعلی‌بیگی دیگر هنرمند نمایش‌های آیینی-سنتی همراه شد.
در ابتدای این برنامه اردشیر صالح‌پور که اجرا را بر عهده داشت، شعری از اخوان ثالث خواند و با اظهار تأسف از درگذشت چند تن از هنرمندان نمایش‌های ایرانی در ماه‌های اخیر، ادامه داد: خانواده‌ی تئاتر ایران هنوز داغدار سوگ هنرمند فقید نمایش‌های ایرانی محمود استادمحمد بود که رخت عزای دیگری پوشید و این چنین است که در چند ماه گذشته نمایش ایرانی چهره‌هایی همچون سعدی افشار، صادق همایونی، محمود استادمحمد و حالا مرشد ترابی را از دست داده است.
در ادامه ایرج راد مدیرعامل خانه‌ی تئاتر ایران گفت: استادمرشد ترابی از میان ما رفت، اما آیا هنر نقالی و نمایش‌های سنتی ایران هم باید با رفتن این عزیزان که سال‌ها زحمت کشیده‌اند به پایان برسد؟!
این هنرمند تئاتر با اظهار تأسف از اینکه در زمینه‌ی گردآوری داشته‌های هنری خود بی‌توجهی داشته‌ایم،یادآور شد: چرا هرگز فکر نکرده‌ایم که داشته‌ها و هنرمان باید تداوم یابد و مسیری که استاد ترابی و هم‌نسلان او طی کردند، همواره باید ادامه داشته باشد.
راد با اشاره به تلاش‌های مرشد ترابی در حفظ و احیای هنرهای سنتی ایران گفت: او سال‌ها در این عرصه زحمت کشید. از تعزیه شروع کرد و به نقالی رسید و شاهنامه‌خوانی را برگزید. سال‌ها بدون کمک و بدون وابستگی در دل مردم و با فرهنگ آن‌ها رشد و جریان پیدا کرد و با آنان ارتباط برقرار نمود.
این بازیگر تئاتر متذکر شد: مرشد ترابی همواره حضور داشت چه در قهوه‌خانه‌ها و چه فستیوال‌های بزرگ جهانی. کسی او را به این فستیوال‌ها دعوت نکرد بلکه توان و ارزش‌های او باعث می‌شد که به این جشنواره‌ها دعوت شود. اما آیا فقط باید همین اندازه از او بهره می‌بردیم؟!
ایرج راد از ضعف پژوهش در حیطه‌ی نمایش‌های سنتی ایران اظهار تأسف کرد و افزود: هیچ پژوهشگری هرگز به درون‌مایه‌ی آثار مرشد ترابی و نمایش‌های ایرانی نپرداخت. ما همه چیز را رها کردیم و تنها به فرهنگ غربی بها دادیم و داشته‌های خود را فراموش کردیم، در حالی که اگر جریان و فرهنگ نمایش ایرانی تداوم پیدا می‌کرد امروز تئاتر ایرانی با شناسنامه و فرهنگ ایرانی داشتیم.
در ادامه‌ی این برنامه مرشد محسن میرزاعلی دوست و همکار مرشد ترابی خاطره‌ای از این هنرمند در آخرین روزهای حیاتش بیان کرد و گفت: مرشد ترابی دلش خیلی گرفته بود. روزی در دیداری که با او داشتم این شعر را خواند:«آبی که آبرو برد بر گلو مریز/ از تشنگی بمیر و به کس آبرو نریز».
مرشد میرزا علی قطعه‌ای موسیقی به یاد مرشد ترابی اجرا کرد.
سپس داوود فتحعلی‌بیگی دیگر هنرمند تئاتر آیینی- سنتی در سخنانی گفت: درگذشت مرشد ترابی را به همه‌ی ایرانیان غیرتمند و وطن‌پرست که دغدغه‌ی حفظ فرهنگ ایرانی را دارند، تسلیت می‌گویم.
دبیر جشنواره تئاتر آیینی-سنتی ادامه داد: از روزی که خبر درگذشت مرشد ترابی را شنیدیم همه‌ی وجودم فریاد است، چون بارها و بارها گفتیم و گوش شنوایی نبود که به حرف ما گوش دهد و یک دوره شاهنامه را با نقالی مرشد ترابی ضبط کنیم تا اینکه او از دست رفت و اگر چیزی مانده چند برنامه‌ی تلویزیونی است.
فتحعلی بیگی ادامه داد: امیدوارم مسوولان شرایطی فراهم کنند که بتوانیم تجربیات این اساتید را ضبط کنیم. بزرگانی مانند هاشم فیاض، سعدی افشار، محمود استادمحمد و… را نمی‌توان نگه داشت بلکه باید تجربیات آنان را نگهداری کرد.
این کارگردان تئاتر افزود: خواهش عاجزانه‌ام از هنرمندان و مسوولان این است که به داد این هنرها برسیم. مباد روزی بیاید که آیندگان ما را نبخشند همچنان که من آن مسوولی را نمی‌بخشم که بارها به او گفتم پول یکی از تئاترهای که نه به درد دنیا می‌خورد و نه آخرت بدهید تا شاهنامه را با نقالی مرشد ترابی ضبط کنیم.
او در پایان صحبتش با تأکید بر ضرورت توجه به رویدادهایی مانند جشنواره تئاتر آیینی-سنتی خاطرنشان کرد: اگر این جشنواره‌های و بهانه‌های نباشد، همین کورسوی نمایش سنتی ایران از بین می‌رود.
در بخش پایان این برنامه دختر مرشد ترابی با تشکر از حاضران در مراسم تشییع جنازه‌ی پدرش گفت: روزهایی که پدرم در بیمارستان بود، بسیار غریب بود. برای یک دختر بسیار دشوار است که در مجلس تشییع پدرش سخن بگوید اما دوست دارم بگویم پدرم تا بود غریب و بی‌کس بود.
به گزارش ایسنا، مراسم تشییع جنازه‌ی مرشد ترابی با حضور هنرمندانی همچون محمدحسین ناصربخت، قطب‌الدین صادقی، فریبا کامران، حسین کیانی، بهروز بقایی، گلچهره سجادیه، شهرام کرمی، محمد حاتمی، علی‌اصغر دشتی، سیاوش تهمورث، ایرج محمدی، علی عابدی، علاءالدین قاسمی، مرشد ابوالحسن میرزا علی، مرشد احمد عزیزی، شکرخدا گودرزی و… در کنار مدیرانی همچون حمید شاه‌آبادی معاون هنری وزارت ارشاد، قادر آشنا مدیر اداره‌ی کل هنرهای نمایشی و… برگزار شد.
هر چند این مراسم در آغاز بسیار غریبانه بود و شمار حاضران بسیار اندک بود اما به تدریج جمع بیشتری در برنامه حاضر شدند تا آخرین بازمانده‌ی نسل نقالان ایرانی را به سوی قطعه‌ی هنرمندان بهشت زهرا (س) بدرقه کنند. در جای‌جای این برنامه بخش‌هایی از موسیقی تعزیه با همراهی قطعه‌ی رسم «زمونه» رسول نجفیان اجرا شد.
مجلس یادبود مرشد ترابی روز چهارشنبه 16مردادماه از ساعت 16 تا 17 و 30 دقیقه در مسجد ارشاد شهر ری برگزار می‌شود.
