همپیمانی کردها و شیعیان عراق، استراتژیک است

شاهین زینعلی

دکتر محمد صدیق جگر خون -جانشین نمایندگی اقلیم کردستان عراق- در ایران دانش آموخته دکتری روابط بین الملل در دانشگاه تهران است . وی که دانش آموخته دانشگاه تهران است ضمن تسلط کامل بر زبان فارسی،به روانی سخن گفته و اشراف زیادی بر مسائل منطقه ای دارد. دکتر جگرخون علاقمند به گسترش بیش از پیش روابط اقلیم کردستان عراق با ایران است. با توجه به برگزاری انتخابات اخیر اقلیم کردستان عراق با وی به گفتگو نشستیم.

متن کامل گفتگو با دکتر محمد صدیق جگر خون را در ادامه می خوانید:

انتخابات اخیر دارای چه ویژگیهایی است و چه تفاوت هایی با ادوار گذشته دارد ؟

     انتخابات اخیر پارلمانی کردستان عراق دارای دو ویژگی بارز است؛ نخست اینکه بعد از نخستین انتخابات سراسری اقلیم کردستان در سال 1992 این اولین بار بود که احزاب عمده سیاسی با لیست های جداگانه و نه در چارچوب ائتلاف های سیاسی وارد انتخابات شدند، که این خود موجب ارائه تصویر شفاف تری از ترکیب و نقشه سیاسی در اقلیم کردستان شد و وزن و حجم و پایگاه مردمی احزاب را تا حد زیادی مشخص ساخت.

    ویژگی دوم این بود که بر اساس توافق قبلی بین احزاب شرکت کننده و کمیسیون عالی مستقل انتخابات عراق،این بار احزاب و گروه ها با لیست نیمه باز در انتخابات شرکت کردند. بدین معنا که رأی دهندگان علاوه بر رأی به لیست مورد نظر خود، می توانستند که به یک کاندید مشخص نیز رأی دهند و مشارکت تقریبا 74 درصدی در انتخابات نشان داد که مردم در حد بسیار بالایی در قبال سرنوشت کشور و شرکت در روند سیاسی و دفاع از حقوق سیاسی- مدنی خود احساس مسئولیت می کنند و به اذعان کمیسیون عالی مستقل انتخابات و ناظران پر شمار داخلی و خارجی، انتخابات با موفقیت و در فضایی کاملا آرام ،آزاد و دموکراتیک برگزار شد.

انتخابات اخیر بر رابطه کردها و با دیگر گروه های حاضر در جغرافیای سیاسی عراق چه تأثیری می تواند داشته باشد؟

کردها در عراق با همه گروه های سیاسی ،چه سنی و چه شیعه، روابط خوبی دارند و همواره تلاش کرده اند نقش متعادل کننده ای در فضای سیاسی عراق داشته باشند. جناب آقای بارزانی و جناب آقای طالبانی بعنوان دو رهبر تاثیرگذار در عراق سعی زیادی در نزدیک کردن دیدگاه های سیاسی احزاب و گروه های سیاسی و نیز حل و فصل اختلافات آنها داشته اند و بعد از انتخابات پارلمانی سال 2010 و چند ماه سر در گمی و عدم توافق گروه های سیاسی عراقی برای تشکیل دولت، با پیشنهاد آقای بارزانی-ریاست اقلیم کردستان- بود که توافقنامه اربیل امضاء و دولت جدید تشکیل شد و بعد از آن نیز باز کردها بودند که در نقش ریاست جمهوری عراق و شخص آقای طالبانی، تلاشهای عمده ای برای حل و فصل مناقشات بین گروه های مختلف عراقی داشتند. اینها همه نشان از اراده و عزم سیاسی جدی کردها برای ایفای نقش مثبت در عرصه سیاسی و نجات مردم عراق از مشکلات موجود دارد. همپیمانی شیعیان و کردها درعراق به گذشته های بسیار دور باز می گردد. روابط بسیار نزدیک و برادرانه بین رهبر بزرگ و ملی کردها(ملا مصطفی بارزانی) و مرجعیت عالیقدر شیعه در عراق شاهدی بر این مدعاست. اتحاد و همپیمانی بین کردها و شیعیان عراق ،یک همپیمانی استراتژیک است که با توجه به تاریخ مظلومیت و مبارزات مشترک کردها و شیعیان در عراق ، برای دستیابی به حقوق پایمال شده شان در طول قرن گذشته، در آینده نیز ادامه خواهد داشت و این همپیمانی رکن اصلی برقراری ثبات سیاسی ،امنیت و یک نظام سیاسی دموکراتیک، متکثر و مترقی در عراق جدید خواهد بود که در چارچوب آن حقوق سیاسی همه اقشار مردم و اقلیت های عراق تامین خواهد شد.

آیا انتخابات  اخیر در رابطه دولت محلی اقلیم با دولت مرکزی، اثراتی خواهد داشت؟

 انتظار نمی رود که تغییر عمده ای در چگونگی روابط و تعامل دولت منطقه ای کردستان با دولت فدرال بوجود آید چرا که هر چند احزاب سیاسی متعدد و با دیدگاه ها و سیاست های متفاوت چه در قالب احزاب حاکم و چه در قالب اپوزیسیون وجود دارند، اما در خصوص رابطه با بغداد تقریبا همواره ازسیاست واحدی در مذاکرات پیروی می شود. در مشکلات و مسائل حل نشده بین اقلیم و دولت فدرال ،حتی احزاب اپوزیسیون هم مشارکت موثر دارند و مسایل موجود، به منافع کلی مردم و منطقه کردستان بر می گردد و نه منفعت یک حزب یا ائتلاف حاکم. هر چند در سطح داخلی گاه رقابت هایی بین احزاب سیاسی وجود دارد اما مردم، احزاب و دولت منطقه کردستان نشان داده اند که در چگونگی برخورد با مسایل عمده ملی و بویژه روابط با دولت فدرال هماهنگ و همسو در یک جبهه عمل می کنند. اقلیم کردستان همواره مواضع منطقی، صلح جویانه و قانون مدارانه خود را برای ادامه روند مذاکرات و گفتگوهای موثر و سازنده با دولت فدرال در چارچوب توافقات سیاسی امضا شده و قانون اساسی اعلام داشته است.

تاثیر انتخابات اخیر را بر روابط بین اقلیم و جمهوری اسلامی ایران، چگونه ارزیابی می کنید؟

هم اکنون روابط بین اقلیم کردستان و جمهوری اسلامی ایران در سطح مطلوب و مناسبی قرار دارد. هر چند با توجه به بستر مناسب و مشترکات بیشمار ، امکان گسترش و توسعه روابط در همه زمینه ها وجود دارد و با در نظر گرفتن اینکه، جمهوری اسلامی ایران نیز اخیرا انتخابات ریاست جمهوری مهم و پرشور، با تاثیرات فراوان داخلی و منطقه ای و بین المللی را پشت سر گذاشته و در اقلیم کردستان نیز در برهه ی زمانی حساسی انتخابات موفق و سرنوشت سازی برگزار شد و جای بسی انتظار و امیدواری است که نمایندگان مردم در قالب دولتهای جدید، با تعریف زمینه ها و ایده های نوین برای همکاری هر چه بیشتر و با عزم بیشتری از ظرفیت های موجود استفاده بهینه نموده و با دیپلماسی فعالتری موجب ارتقاء روزافزون سطح مناسبات، مراودات و روابط دوجانبه برای نزدیکی هر چه بیشتر، در راستای تامین منافع دوجانبه و نیز ایفای نقش موثر در گسترش ارزشهای والای انسانی، و صلح پایدار در منطقه باشد.

آیا انفجارهای تروریستی اخیر در اقلیم کردستان می توان تأثیری بر روند تحولات در اقلیم کردستان عراق داشته باشد؟

اقلیم کردستان در همه زمینه ها پیشرفتهای قابل توجه و چشمگیری داشته است.انتخابات اخیر نشان داد که اقلیم کردستان تا میزان قابل توجهی از توسعه سیاسی بهره مند شده است. درزمینه اقتصادی نیز کردستان عراق رشد اقتصادی بسیار قابل توجهی داشته است. دولت اقلیم کردستان موفق شده با جذب سرمایه گذاریهای خارجی بویژه در زمینه نفت و انرژی و نیز تجارت منطقه ای و توریسم، به اهداف مورد نظر خود برای نیل به توسعه اقتصادی دست پیدا کند. گسترش امنیت و ثبات سیاسی در کردستان عراق، این منطقه را بعنوان الگویی مناسب و مطلوب از پیشرفت و توسعه همه جانبه و ارتقاء سطح زندگی و معیشتی مردم اقلیم در عراق معرفی می نماید. بدون شک افراطیون و دشمنان آزادی و ارزشهای والای انسانی، موفقیت و پیشرفت مردم ستم کشیده کردستان را برنمی تابند. اینگونه حرکات مذبوحانه به هیچ وجه تاثیری بر روند پیشرفت های فزاینده در اقلیم کردستان نخواهد داشت و تنها نشان دهنده ضعف و درماندگی آنها، در تحمل نکردن پیشرفت، آرامش و سعادت کردها در کردستان عراق می باشد. عملیات تروریستی اخیر موجب همدلی و تعمیق همبستگی مردم و همه جریان های سیاسی کردستان عراق به ویژه در برابر تروریسم گردید.

منبع: روزنامه ایران