تنش‌های جدید میان ایران و کشورهای عربی

اتحادیه عرب بار دیگر از ادعای امارات در مورد حاکمیت سه جزیره تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی حمایت کرد. این مسئله و ادعای عربستان در مورد دستگیری جاسوسان مرتبط با ایران با واکنش تند تهران روبرو شده است. 

سران کشورهای عضو اتحادیه عرب روز چهارشنبه (۷ فروردین/ ۲۷ مارس) به نشست دو روزه خود در دوحه، پایتخت قطر، خاتمه دادند. در بیانیه پایانی بیست و چهارمین نشست این اتحادیه، همچنان که در سال‌های گذشته، بر حاکمیت امارات متحده عربی بر جزیره‌های سه‌گانه در خلیج فارس تاکید شده است.
با وجود اسناد بسیاری که دال بر مالکیت قطعی ایران بر سه جزیره تنب بزرگ و کوچک و ابوموسی وجود دارد، اتحادیه عرب جمهوری اسلامی ایران را به نقض حاکمیت امارات بر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی متهم کرده و به استقرار واحدهای مسلح ایران در این جزیره‌ها معترض است.

اعتراض به «دخالت نابجا» ی اتحادیه عرب

سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، رامین مهمانپرست، شامگاه چهارشنبه (۷ فروردین/ ۲۷ مارس) با رد آنچه «ادعاهای بی‌اساس در خصوص جزایر سه گانه ایرانی در بیانیه نشست سران اتحادیه عرب» توصیف شده امضاکنندگان این بیانیه را به «دخالت نابجا در امور داخلی ایران» متهم کرد.
به گزارش خبرگزاری مهر، مهمانپرست با تاکید بر اینکه جزایر سه‌گانه جزء جدایی‌ناپذیر سرزمین ایران است می‌گوید که «تکرار ادعاهای موهوم و بی‌اساس از سوی برخی مقامات کشورهای منطقه کمکی به حفظ و استمرار ثبات و امنیت در منطقه حساس خلیج فارس نخواهد کرد و نمی‌تواند تغییری در واقعیت‌های موجود ایجاد نماید».
بنابر این گزارش، سخنگوی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی توصیه می‌کند که «سران اتحادیه عرب بهتر است به جای تکرار اینگونه ادعا‌ها، به مشکلات اساسی ملت‌های عرب و راه‌های برون رفت از این مشکلات بیاندیشند».

تکذیب ارتباط با جاسوسان در عربستان

یکی از این مشکلات جنگ داخلی در سوریه می‌تواند باشد که بر اساس برآوردهای سازمان ملل طی دو سال گذشته بیش از ۷۰ هزار قربانی گرفته است. در نشست اخیر اتحادیه عرب برای نخستین بار کرسی نمایندگی سوریه به مخالفان بشار اسد واگذار شد که ایران آن را به عنوان پدیده‌ای «خطرناک» محکوم کرده است.
تنش دیگری که اخیرا میان ایران و کشورهای عربی به وجود آمده است به ادعای عربستان سعودی در مورد کشف یک شبکه جاسوسی مربوط می‌شود. وزارت کشور عربستان سعودی در بیانیه‌ای که روز سه‌شنبه (۶ فروردین / ۲۶ مارس) منتشر شد نوشت: «تحقیقات اولیه، شواهد عینی به دست آمده و اظهارات مته‌مان این پرونده نشان می‌دهد که اعضای این شبکه در ارتباط مستقیم با سرویس‌های اطلاعاتی ایران بوده‌اند.»
وزارت امور خارجه ایران روز چهارشنبه (۷ فروردین / ۲۷ مارس) با احضار کاردار سفارت عربستان در تهران «مراتب اعتراض شدید جمهوری اسلامی ایران به این ادعا‌ها و فضاسازی رسانه‌ای پیرامون آن» را به اطلاع او رساند و «خواستار ارائه توضیحات رسمی در خصوص این ادعا‌ها شد».

«سفیر ایران از ریاض احضار نشده»

پیش‌تر برخی منابع خبری، از جمله روزنامه «الشرق الاوسط»، گزارش داده بودند که جمهوری اسلامی در واکنش به انتشار بیانیه وزارت کشور عربستان سفیر خود را از ریاض به تهران فراخوانده است.
خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) صبح پنج‌شنبه (۸ فروردین/ ۲۸ مارس) به نقل از یک منبع آگاه در وزارت امور خارجه ایران این خبر را تکذیب کرد و نوشت که سفیر جمهوری اسلامی ایران در ریاض «هم اکنون در عربستان و در حال انجام ماموریت و وظایف محوله می‌باشد».
وزیران کشور اعضای اتحادیه عرب حدود دو هفته پیش (۲۴ اسفند/ ۱۴ مارس) در نشستی که در ریاض برگزار شد ایران را به علت آنچه «حمایت از عملیات تروریستی در یمن و بحرین» خوانده شده محکوم کردند. این اتهام نیز از سوی تهران بی‌اساس عنوان شده است.

اختلاف کهنه بر سر جزایر سه‌گانه

برخی از اختلاف‌ها میان ایران و کشورهای عربی سابقه‌ای طولانی دارد. وزیران امور خارجه کشورهای عضو اتحادیه عرب اردیبهشت سال گذشته در یک نشست اضطراری در قاهره با صدور قطعنامه‌ای سفر محمود احمدی‌نژاد به ابوموسی و برگزاری مانور نظامی در جزایر سه‌گانه را به عنوان «نقض گسترده حاکمیت دولت امارات و اقدامی تحریک‌آمیز» که «تهدید کننده امنیت و ثبات در منطقه» است محکوم کردند.
ایران با استناد به منابعی تاریخی حاکمیت خود بر جزایر سه‌گانه را به دوران ماد‌ها و پیش از شکل‌گیری امپراتوری هخامنشیان می‌رساند. این سه جزیره از ابتدای قرن بیستم تا زمان تاسیس امارات متحده عربی در اشغال نظامیان بریتانیا بوده‌اند.